شرح، تحلیل و تصحیح چند بیت دشوار از خاقانی شروانی

نویسندگان

محمدامین احمدپور

دانشگاه رازی کرمانشاه قدرت الله ضرونی

چکیده

شیوه بیان خاقانی در برخی از اشعارش چنان غریب و دشوار است که فهم و درک شعر او را پیچیده و گاه غیر ممکن می سازد؛ بنابراین شایسته است که توجه ادبا برای درک معانی اشعار وی بیشتر از بسیاری دیگر از شعرای پهنه ادب فارسی باشد. با اینکه تلاش برای راه یافتن به دنیای خاقانی تقریباً قدمتی برابر با اولین سال های انتشار دیوان وی دارد و در عصر جدید با ورود شرق شناسان به جرگه پژوهندگان شعر خاقانی، نکات جالب توجهی در مورد دیوان وی به دست آمده؛ اما باز هم برخی موارد در لابه لای اشعار وی وجود دارد که یا اصلاً قابل فهم نیست و یا دریافتن مقصود شاعر با دشواری بسیار همراه است؛ از این رو لازم است که به جز شروح موجود، توضیحات جامع تری از اشعار خاقانی در اختیار علاقه مندان قرار گیرد تا چراغی شود، برای ره یافتن به تاریک خانه های اشعار وی. در این مقاله سعی شده است تا به برخی نکات حائز اهمیت در چند بیت دیریاب خاقانی اشاره شود و ضمن نقد و مقایسه آرای خاقانی شناسان غثّ و سمین گفتار آنان را در این باره دریابیم و با استناد به منابع مختلف، اشتباهات شارحان را در توضیح این ابیات روشن سازیم و وجوهی را که به واقعیت نزدیک تر است، بیان کنیم.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

شرح و تصحیح چند بیت از حدیقه سنایی

حدیقة الحقیقة و شریعة الطریقة از سنایی غزنوی، یکی از مهم‌ترین و تأثیرگذارترین منظومه‌های صوفیانه در ادب فارسی است که تا امروز چند بار تصحیح و شرح شده است؛ اما هیچ‌کدام از شرح‌ها و تصحیحات این اثر جامع و به دور از لغزش نیست. مسئلة تحقیق در این جستار آن است که چه ابیاتی در حدیقه به آیات و احادیث اشاره دارد و شارحان در شرح‌های نوشته‌شده توجهی به آن نداشته‌اند؛ همچنین کدام ابیات به تصحیح نیاز دارد....

متن کامل

تصحیح چند تصحیف و تحریف در دیوان خاقانی شروانی

خاقانی شروانی، شاعر نام‌آوری است که طرز سخن و غرابت کلامش، از دیرباز زبانزد خاصّ و عام بوده است. سخن خاقانی دارای ویژگی‌هایی نظیر استفاده‌ از اصطلاحات علوم مختلف، بازی‌های کلامی و ... است؛ چنان‌که کمتر پیش می‌آید خوانندۀ شعر او از مراجعۀ مکرّر به شرح‌ها و فرهنگ‌های لغت بی‌نیاز باشد. در گذر زمان و تحت­تأثیر عواملی مانند بروز جنگ‌ها، آشفتگی‌ها و دیگر حوادث روزگار، نسخه‌های خطّی اصیل دیوان خاقانی، کم...

متن کامل

تأملی در تصحیح چند بیت از دیوان خاقانی

تصحیح متن یکی از مهم‌ترین مقوله‌های پژوهشی در حوزۀ ادبیّات کهن است که می‌توان آن سنگ‌بنا و شالودۀ بایستۀ دیگر تحقیقات دانست. این امر در پیوند با آثار سخنوران بزرگ اهمّیّت بیشتر و عمده‌تری پیدا می‌کند. یکی از مصادیق روشن در این باب، دیوان افضل‌الدّین بدیل خاقانی شروانی، شاعر بی‌بدیل سدۀ ششم هجری است. اختصاصات فنی و دشوارهای خاص این دیوان سبب شده تا کتابت اشعار با کاستی‌هایی همراه شود. با وجود سه چاپ...

متن کامل

دیده آهوی دشت (تصحیح تحلیل یک بیت از دیوان خاقانی )

افضل الدین بدلیل ابراهیم بن علی معرو ف به خاقانی شروانی نویسنده و شاعر بزرگ قرن ششم ، جز بزرگترین قصیده سرایان زبان و ادبیات فارسی است که به زبان عربی نیز شعر گفته . عمده شهرت خاقانی به خاطر قصاید پرهیمنه و مطنطن اوست که به زبان دشوار و صور خیال عالی و دور از ذهن سروده شده است . تسلط شاعر بر دانشهای زمان خود و اشرافش بر احادیث و علوم اسلامی و نسطور و اساطیر و تلمیحات سامی – ایرانی – عبری - ... ...

متن کامل

بازخوانی و تحلیل ابیات دشوار قصیده‌ای با التزام «صبح» از خاقانی شروانی

خاقانی شروانی به‌سبب داشتن ویژگی‌های منحصر‌به‌فرد، شیوه‌ای نو و غریب در ادب پارسی پدید آورده است. بهره‌گیری بسیار از ظرفیت‌های زبانی و ادبی، آگاهی از انواع علوم زمانة خود و کاربرد هنرمندانة آنها در شعر، توصیفات دقیق و گونه‌های تازه در صور خیال و ایجاد پیوندها و تناسبات لفظی و معنوی ظریف ازجملة این ویژگی‌هاست؛ البته این ویژگی‌های خاص بر پیچیدگی اشعار او نیز افزوده است. به همین سبب برای نمایان‌شد...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
متن شناسی ادب فارسی

جلد ۴، شماره ۳، صفحات ۱۱۳-۱۲۶

کلمات کلیدی

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023